افرادِ باقی‌مانده [فلسفه‌بافی- نگاه به اجتماع]
خانواده اولین و مهم‌ترین نهادی است که مسئولیتِ بیگانه‌کردنِ فرد با طبیعتِ خود را بر عهده دارد و این مسئولیت را با ابزارهای فیزیکی و روانی (فرمی و محتوایی) به انجام می‌رساند. پایدارترینِ این ابزارها، مفاهیمِ پدر و مادر، خون ،و حریم شخصی و مالکیت هستند. ابزارهای دیگری که بسیار هم به کار می‌آیند، عرف و اخلاق و قانون‌اند. این همه، فرد را از طبیعتِ خود بیگانه و از خود دور و منحرف می‌کنند ،و از فرد موجودی اجتماعی می‌سازند. این انحراف و بیگانگی چگونه است؟
از جنبه‌های طبیعیِ فرد، نیروی جنسی است. این نیرو با قدرتِ خانواده و با ابزارهای یادشده، چنان نادیده گرفته می‌شود و چنان سرکوب می‌شود که فردِ ناآگاه، جز تصویری مخدوش و منحرف و حتی منفور و ضدانسانی از این نیرو، چیزِ دیگری در ذهن ندارد. درحالی‌که اگر (و این یک اگرِ آرمانی و تحقق‌ناپذیر است) خانواده به فرد برای برخورد با این نیرو آگاهی می‌داد، بیماری و انحرافِ ناشی از ناآگاهی پدیدار نمی‌شد. خانواده باعث می‌شود فرد به ایدۀ رمز‌گرایی و کنشِ پنهان‌کاری روی بیاورد ،و این نیرو را مرموز و ممنوع و محکوم بینگارد.
جهان و طبیعت در خانواده، دیگریِ خطرناک وانمود می‌شوند. این ایده در مفاهیمِ حریمِ شخصی و قفل و کلید و در و دیوار پدیدار است. خانواده در ترساندنِ فرد از محیط و طبیعت تمامِ وجوهِ انسانی را کنار می‌گذارد: می‌کُشد، طرد و لعنت می‌کند، سایه می‌اندازد، خفه می‌کند .و با مفاهیم و با زبان، فرد را بازی می‌دهد و منحرف می‌سازد.
این کنشِ توهم‌زا و انحراف‌گرا، چه دلیلی جز این دارد که خانواده فرد را نیز چیزی می‌بیند مانندِ ماشین یا تلویزیون که می‌تواند آن را کاملاً دراختیار بگیرد؟ نگرندۀ این نگاهِ داشتن‌محور مجبور است برای نگه‌داشتنِ فرد در حریمِ شخصیِ خود، او را منحرف کند. خانواده از مفاهیمی ارزشی نظیرِ محرم و نامحرم، شهادت در راهِ اهلِ خانه،... سوءاستفاده می‌کند تا فرد را نگه دارد در خود؛ برای بقای خود. خانواده خود را کانونِ تمامِ نیکی‌ها و خیرها وامی‌نماید و جهان و طبیعت را منبع و محلِ شر و شرارت. از اخلاق و عرف و قانون سوءاستفاده می‌کند تا رفتارهای ظاهراً نادرستِ فرد را گناه جلوه دهد ،و سپس خود را تنها پناهگاهِ توبه‌پذیر معرفی می‌کند. درحالی‌که اگر فرد به خودآگاهی و تن‌آگاهی و جهان‌آگاهی برسد، پوچی و ناکارآمدیِ مفاهیمی نظیرِ گناه و پشیمانی و توبه بر او نمایان می‌شود ،و زندگیِ اجتماعی و عرف و اخلاق را به هدفِ ادامۀ خود-تن-جهان‌آگاهی نفی می‌کند. این پدیده، تاریخی و واقعی است ،و تاریخی‌ترین و واقعی‌ترین انسان‌ها مصادیقِ این ایده هستند؛ از پیامبران گرفته تا کشورگشایان و خون‌ریزان: افرادی که فرد باقی ماندند ،و باقی ماندند.
21 مرداد 1394